Mimari

Architecture

İnşaat

Construction

Mekanik Tesisat

Mechanical Installation

Çelik

Steel

Kullanılan mekanların istenilen sıcaklıkta tutabilmesi i&ccedil;in i&ccedil; ortamdan dış ortama &ccedil;evreye olan ısı kaybının karşılanması ile &ccedil;alışan sistemlerdir.

<ul>
	<li>Merkezi Isıtma</li>
	<li>B&ouml;lgesel Isıtma&nbsp;&nbsp;olarak iki ana gruptur.</li>
</ul>

MERKEZİ ISITMA

Soğuk iklimlerdeki binalarda kullanılır. Isıtmak i&ccedil;in merkezi kazan veya ısıtıcı, dağıtım i&ccedil;in boru tesisatı ve radyat&ouml;rler bulunur.

B&Ouml;LGESEL ISITMA

Prensipte merkezi ısıtma ile aynı şekilde &ccedil;alışır. Fark olarak her bir kullanıcı kendi ısısını ayarlayabilmektedir. Merkezi ısıtmada olduğu gibi sıcak sulu ısıtma sistemleri kullanılabilir.

SOĞUTMA SİSTEMLERİ

Soğutma sistemlerinin &ccedil;alışma prensibi genellikle sistem tarafından işlenen havanın nemini azaltır. Daha soğuk evaporator boruları işlenen havadan aldığı su buharını yoğunlaştırır, suyu kanala g&ouml;nderir ve su buharını soğutulan alandan alarak bağıl nemi d&uuml;ş&uuml;r&uuml;r.

Isıtma-Soğutma

Heating-Chilling

Temiz oda iklimlendirme sistemi klasik iklimlendirme sisteminden daha karmaşıktır ve risk fakt&ouml;r&uuml; daha y&uuml;ksektir. Klasik iklimlendirme sistemlerinde sıcaklık ve nem &ouml;nemlidir. Oysa temiz oda sistemlerinde sıcaklık ve nem yanında, hava akış y&ouml;nleri, hava basıncı ve canlı ve cansız kirleticiler gibi parametrelerin kontrol&uuml; gerekmektedir. Ayrıca &uuml;retim ara&ccedil;larının gerek duyduğu buhar, egzost havası, temiz su, basın&ccedil;lı havanın da karşılanması gerekir.

Kirliliğe neden olan kaynaklar canlı ve cansız kirleticiler olarak iki ana grupta toplanırlar. Canlı kirleticiler, bakteriler, vir&uuml;sler, mantarlar gibi mikro organizmalardır. Bunlar havada, suda ve &ouml;zellikle p&uuml;r&uuml;zl&uuml; y&uuml;zeylerde yaşamlarını s&uuml;rd&uuml;r&uuml;rler. En b&uuml;y&uuml;k canlı kirletici kaynağı ise insandır. İnsan v&uuml;cudundan dakikada bin kadar bakteri ve mantar yayılır.

Cansız kirleticiler ise atmosferde doğal olarak ortaya &ccedil;ıkan cansız ve u&ccedil;ucu maddelerdir. Boyları 100 milimikrondan b&uuml;y&uuml;k olanlara toz denir. Sanayileşme ve şehirleşme ile cansız kirleticilerin niteliği de değişmiştir.

&Uuml;retilen &uuml;r&uuml;n ve ara&ccedil;larda canlı kirleticilerin olmaması, yani mikro organizmaların olmaması steril olarak tanımlanır. Bu işlemin yapılmasında da sterilizasyon denir. Steril bir &uuml;r&uuml;n elde edebilmek i&ccedil;in &uuml;retim yapılan yerde, havada, tavanda, duvarda, her t&uuml;rl&uuml; y&uuml;zeyde kirleticilerin en d&uuml;ş&uuml;k d&uuml;zeyde tutulması gerekir. İklimlendirme işlemleri &ouml;zel olarak tasarlanmış ve devamlı basın&ccedil; altında tutulan bu odalara&nbsp;temiz oda&nbsp;denmektedir.

TEMİZ ODA STANDARTLARI

Temiz odada yapılacak &uuml;retimin şekline bağlı olarak temiz oda sınıfı belirlenir.&nbsp;HVAC tasarımı&nbsp;da buna g&ouml;re yapılır. HVAC (Heating, Ventilating and Air Conditioning) havalandırma sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n b&uuml;t&uuml;n dallarını kapsar. Temiz odaların sınıflandırılmasında &ccedil;ok farklı standartlar kullanılır. Ancak genel olarak kabul g&ouml;ren standart&nbsp;Federal Standard 209E&rsquo;dir.

ISO 14644 Temiz Oda standardı, temiz odalar ve bu odalarla birlikte kontrol edilen ortamlar i&ccedil;in hazırlanmıştır. Bu standardın temelini 209E standardı oluşturmaktadır.&nbsp;TS 11605 standardı, bu standardın TSE tarafından terc&uuml;me edilen ve &uuml;lkemiz koşullarına uygun hale getirilen standarttır.

2001 yılında uygulamaya alınan bu standart d&ouml;rt başlıktan oluşmaktadır:

<ul>
	<li>Kapsam</li>
	<li>Tarifler</li>
	<li>Sınıflandırma</li>
	<li>Uygunluğun g&ouml;sterilmesi</li>
</ul>

&nbsp;

TEMİZ ODA TESTLERİ

&Uuml;retim s&uuml;re&ccedil;lerinin performansını g&ouml;zlemlemek ve belgelemek i&ccedil;in yapılan kontrol işlemlerine validasyon denmektedir. Bu işlemin amacı &uuml;retim aşamalarının her adımını kontrol altında tutmaktır. Validasyon işlemleri, &uuml;retimi etkileyen veya &uuml;retimde kullanılan ara&ccedil;lar i&ccedil;in yapılabilir. Bu durumda kullanılan ara&ccedil;ların spesifikasyonları, montajı, &ouml;l&ccedil;&uuml;mleri ve performansı kontrol edilir. Ya da validasyon işlemleri &uuml;retilen her &uuml;r&uuml;n i&ccedil;in yapılabilir.

Kısaca temiz oda, hava kalitesi, ısısı, nem oranı, hava basıncı belli ayarlarda d&uuml;zenlenen ve i&ccedil;indeki partik&uuml;l ve mikro organizmaların kontrol altında tutulduğu b&ouml;lgedir.&nbsp;Temiz oda testleri, bu &ouml;zelliklerin &ouml;l&ccedil;&uuml;mlenmesi ve onaylanması amacı ile yapılmaktadır. &Ouml;zellikle insan sağlığını etkileyen ve &uuml;reticilerin sorumlu olduğu, hastane, ila&ccedil;, laboratuar ve gıda sekt&ouml;rlerinde temiz oda bulunmalı ve bu temiz odaların standartlara uygunluğu, tarafsız kuruluşlar tarafından test edilmelidir. Yapılan belli başlı testler şunlardır:

<ul>
	<li>Partik&uuml;l &ouml;l&ccedil;&uuml;m&uuml;</li>
	<li>Fark basın&ccedil; &ouml;l&ccedil;&uuml;m&uuml;</li>
	<li>Sıcaklık ve nem &ouml;l&ccedil;&uuml;m&uuml;</li>
	<li>Geri kazanım testi</li>
	<li>Hava akış hızı ve hava değişim sayısının hesaplanması</li>
	<li>Hepa filtre sızdırmazlık testi</li>
</ul>

Temiz Oda

Sterile Room

Soğuk oda;belirli yerlerden veya noktalardan toplanan &uuml;r&uuml;nler,satılmak i&ccedil;in saklama ama&ccedil;lı depolanan &uuml;r&uuml;nlerin + 15&deg;C veya -25&deg;C de belirli bir s&uuml;re korunması i&ccedil;in tasarlanan odalardır.

Soğuk Oda &ouml;zel olarak gıda maddelerinin normal şartlarda saklanması, &nbsp;Son kullanım s&uuml;resine kadar saklanabilmesi i&ccedil;in ihtiyaca uygun şartlarda soğutulan ve nem durumu kontrol edilen.

Dış ortam sıcaklığı ve uygun nem oranından yalıtılmış mahaller olarak tanımlanabilir. Soğuk oda deposu i&ccedil;in t&uuml;m d&uuml;nya &uuml;lkelerin mutabık kaldığı 4 ana unsur vardır.

<ol>
	<li>Soğuk oda&nbsp;izolasyonu</li>
	<li>&Uuml;r&uuml;nlerin ihtiyacına g&ouml;re yeterli depolama alanı</li>
	<li>Odaya koyulacak &uuml;r&uuml;ne g&ouml;re uygun depo</li>
</ol>

Soğuk oda İzolasyonu

Soğuk Oda`da uygun bir izolasyon olmazsa,&uuml;r&uuml;nleri saklayan kişi i&ccedil;in işletme maliyetleri artacağı gibi soğuk zincirde oluşacak kırılma,

Yani herhangi bir soğuk kırılmasından dolayı meydana gelebilecek d&uuml;ş&uuml;k soğukluk y&uuml;z&uuml;nden zararlı bakteri ve k&uuml;f mantarı oluşumuna neden olur.

Bu nedenden dolayı oluşacak bakteriler insan sağlığında ciddi zararlara yol a&ccedil;abilir. &Uuml;r&uuml;nler &uuml;zerinde ısı farklılığından oluşan k&ouml;t&uuml; huylu bakteriler &uuml;r&uuml;nlerin lezzetinin de bozulmasına neden olurlar.

&Uuml;r&uuml;nlerde oluşan bakteri ve lezzetin bozulmaya başlamasından dolayı &ccedil;ok uğraşarak &ouml;nem verip kaliteli &uuml;r&uuml;n alıp veya &uuml;retimini yaptığınız,

epoladığınız &uuml;r&uuml;nlerin kalitesiz ve lezzetsiz bir &uuml;r&uuml;n haline gelmesine sebep olmaktadır.

Bunun i&ccedil;in soğuk oda&rsquo;nın Y&uuml;ksek izolasyon değeri olan Poli&uuml;retan sandvi&ccedil; panellerin kullanılması, doğru kalınlıkta bir yalıtım ile g&uuml;venilir bir &ccedil;&ouml;z&uuml;m olacaktır.

&Uuml;r&uuml;nlerin ihtiyacına g&ouml;re yeterli depolama alanı﻿

Soğuk odada veya soğuk hava depolarında saklanacak &uuml;r&uuml;nlerin bir arada ve birbirlerini etkilemeyen &uuml;r&uuml;nler olmasına dikkat edilmelidir..

&Uuml;r&uuml;nlerin bulunduğu ortamın iyi bir hava sirk&uuml;lasyonu olması şarttır.Bunun i&ccedil;in en uygun olan raf kullanmak ve uygun bir şekilde depolama yapılmalıdır.

Palet ile y&uuml;kleme halinde, duvarlardan en az 15 cm ve palet aralarında en az 10 cm boşluk bırakılacak şekilde olmalıdır. Koyulacak &uuml;r&uuml;ne g&ouml;re soğuk odanın b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; hesaplanmalıdır.

Odaya koyulacak &uuml;r&uuml;ne g&ouml;re uygun depo

Soğuk oda veya soğuk hava depoların bu t&uuml;r yerlerin temel amacı doğrudan &uuml;r&uuml;n&uuml; muhafaza etmektir.B&ouml;ylelikle &uuml;r&uuml;n&uuml;n raf &ouml;mr&uuml; ve kalitesi korunabilmektedir.

Gıda depoları &ouml;zellikleri işlenmiş, işlenmemiş &uuml;r&uuml;n &ccedil;eşidine g&ouml;re &ccedil;ok &ccedil;eşitleri bulunmaktadır. T&uuml;m gıda maddelerinin yanı sıra kimyasal, medikal &uuml;r&uuml;nlerin uygun koşullarda saklanabilmesi,

Sandwich panellerle kurulan odalarla m&uuml;mk&uuml;n olabilmektedir.Soğuk oda ve soğuk hava depoları grossmarket, hipermarket, s&uuml;permarketlerde kullanılan muhafaza depoları,

Her t&uuml;rl&uuml; otel, restoran, yurt ve konaklama tesisleri, s&uuml;t, s&uuml;t mamulleri işleme ve muhafaza tesisleri, et ve et &uuml;r&uuml;nleri işleme ve muhafaza tesisleri, sebze, meyve ve her t&uuml;rl&uuml; gıda maddeleri işleme tesisleri.

Sanayi tipi soğutma, saklama ve donmuş muhafaza sistemleri, laboratuar ve hastaneler, deniz mahsulleri muhafaza ve işleme tesisleri, dondurma ve dondurulmuş gıda maddeleri işleme tesisleri,

Pastane, unlu mamul &uuml;retim tesis ve işletmeleri, &ccedil;ikolata, yağ ila&ccedil;, tıbbi malzeme depolama ve muhafaza tesislerinde kullanılmaktadır.

Soğuk Oda

Cold Room

Hijyenik Klima Santralleri, hastaneler, laboratuarlar, ila&ccedil; sanayi, ve benzeri steril mahal uygulamalarında isteğe bağlı olarak havalandırma, ısıtma, soğutma, nemlendirme ve &ccedil;ok kademeli filtrasyon fonksiyonlarından birini veya birden fazlasını yerine getiren merkezi sistem cihazlardır. Hijyenik klima santrallerinde, standart klima santrallerinden farklı olarak h&uuml;cre i&ccedil;yapısında kirlilik birikimine yol a&ccedil;abilecek girinti ve &ccedil;ıkıntıların minimuma indirilmesini sağlamak amacı ile &ouml;zel tasarlanmış, kenar ve takviye profilleri, k&ouml;şe elemanları ve kapak panelleri kullanılmaktadır. Ayrıca yan panellerin i&ccedil; y&uuml;zeyleri tamamen 304 kalite CrNi paslanmaz sacdan, i&ccedil; ve dış y&uuml;zey taban kapakları ise galvanizli sacdan mamuld&uuml;r. Cihaz tabanına monte edilen kapaklar tamamen kapatılacak şekilde, santral ebadına bağlı olarak 0,60-1,00 mm kalınlığında 304 kalite CrNi paslanmaz sac ile kaplanır. Paslanmaz sac&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; kaplamadan &ouml;nce, cihaz yıkandığında alt kısmına su sızdırmaması i&ccedil;in antibakteriyel silikon uygulanır. Cihazın yıkanması gereken b&uuml;t&uuml;n kısımlarına, i&ccedil;eride biriken suyun dışarı atılması ve dışarıdan i&ccedil;eriye hava sızıntısının &ouml;nlenmesi i&ccedil;in sifon gider konur. Sifon i&ccedil;in a&ccedil;ılan delik kenarlarında su birikmemesi i&ccedil;in havşa oluşturulur. Susturucu &uuml;nitelerinin de yıkanması i&ccedil;in kulisler standart cihazlardan farklı olarak cihaz i&ccedil;erisine yatay olarak konur ve tabanda boşluk oluşturulur. Cihaz altlarına yapılan baza y&uuml;ksekliği hijyenik santrallerde 150mm. y&uuml;ksekliğinde yapılır. Cihaz &ccedil;alışır vaziyette iken i&ccedil;erisinin g&ouml;r&uuml;lebilmesi i&ccedil;in fan ve filtre kısımlarına g&ouml;zetleme camları ve suya dayanıklı aydınlatma armat&uuml;rleri konulur.

Hijyenik Klima Santrallerinin, TUV tarafından yapılan testler sonucunda DIN 1946/4, EN 1751, VDI 6022/1-3 ve VDI 3803 maddelerine tam olarak uygunluğu tespit edilmiştir.

Hijyenik Klima Santrali

Hygenic Air Conditioning Central

Kurutma uygulamaları iki genel tipi i&ccedil;erir: d&ouml;kme kurutma ve s&uuml;rekli kurutma. D&ouml;kme kurutmada malzeme bir b&ouml;lmeye y&uuml;klenir ve t&uuml;m y&uuml;k bir parti olarak kurutulur. S&uuml;rekli kurutma ile ıslak malzeme bir kurutma b&ouml;lmesine beslenir ve malzeme s&uuml;rekli olarak odadan ayrılır, istenen nemlendirme&nbsp; seviyesine kadar kurutulur.

Doğru Kurutma Nasıl Sağlanır?

Kurutma potansiyelleri iki şekilde artırılabilir: &Uuml;r&uuml;n sıcaklığını ısıtılmış havaya maruz bırakarak y&uuml;kseltmek, havadaki nemi fiziksel olarak temizlemek. Doğru kurutma i&ccedil;in gereken hava miktarı, her iki tipte kurutma sistemi ile geniş &ouml;l&ccedil;&uuml;de değişecektir. Nem alma cihazı, havayı daha d&uuml;ş&uuml;k bir nem seviyesinde muhafaza ederek kurutma potansiyelini ve kurutma oranını artırabilir. Daha da &ouml;nemlisi, hava koşullarının değişimini kurutma işleminde bir fakt&ouml;r olarak kaldırabilir.

Nem Alıcıları Nerede Kullanılır?

&Ccedil;oğu kurutma işleminde, serbest kalan nem havaya karışır ve fiziksel olarak uzaklaştırılmalı veya dış hava ile seyreltilmelidir. Bununla birlikte, kurutucu bir nem alma cihazı olmadan, odadaki m&uuml;mk&uuml;n olan en d&uuml;ş&uuml;k nemlendirme seviyesi dışarıdaki hava ile eşit olacaktır. Fakat pratik olarak, odadaki hava genel olarak dışarıdaki havadan daha y&uuml;ksek olacaktır.

Isı tek başına kullanıldığında, kurutma potansiyeli, dış havanın &ouml;zg&uuml;l nemiyle ve &uuml;r&uuml;n&uuml;n y&uuml;kseltilebileceği g&uuml;venli sıcaklıkla sınırlıdır. Genellikle, sıcaklık 140 &deg; F veya &uuml;zerine y&uuml;kseltilebiliyorsa, ısı ve dış hava ile uygun bir kurutma potansiyeli oluşturulabilir. Sıcaklık 120 &deg; F &uuml;zerinde y&uuml;kseltilemezse, bir nem alma cihazı en iyi &ccedil;&ouml;z&uuml;md&uuml;r.

Kurutma işlemleri, serbest nemin, higroskopik nemin ya da her ikisinin bir kombinasyonunun &ccedil;ıkarılmasını i&ccedil;erir. Serbest nem, y&uuml;zeyde veya bir maddenin molek&uuml;lleri arasında tutulur. &Uuml;r&uuml;n&uuml; kurutmadan &ouml;nce karıştırmak veya yıkamak i&ccedil;in ger&ccedil;ek sıvı su kullanıldığında serbest nem oluşur. Malzemenin h&uuml;creleri i&ccedil;inde higroskopik nem tutulur. Higroskopik nem, maruz kaldığı hava karışımının bağıl nemi ile ilgili olarak suyu alacaktır. % 100 bağıl nemde hava ile dengede olduğunda, malzeme higroskopik olarak doyurulur.

Kurutma Hızının Dengelenmesi

Serbest suyun uzaklaştırılması, bir y&uuml;zey buharlaştırma işlevidir. Y&uuml;zey suyu sıcaklığının, &ccedil;evre hava karışımının yaş termometre sıcaklığı olduğu varsayılmalıdır. Hava hızının kurutma hızı i&ccedil;in kritik olduğunu unutmayın. Higroskopik nemin uzaklaştırılması, &uuml;r&uuml;nlerin denge durumu ve &ccedil;evreleyen hava arasındaki bağıl nem farkına bağlıdır. &Uuml;r&uuml;n&uuml;n &uuml;zerindeki havanın hızı, kurutma hızıyla &ccedil;ok az veya hi&ccedil; dayanmamaktadır.

Her materyal nemi tutarken farklı bir fiziksel forma sahiptir. Yeni materyallerin &ccedil;oğunun kuruma oranları hakkında yayınlanmış veriler bulunmadığından, uygun hava kurutma ekipmanının se&ccedil;ilmesi deneysel olarak yapılmalıdır. Net etkili kurutma y&uuml;zeyi ve higroskopik &ouml;zellikleri başka herhangi bir şekilde belirlenemez.

Nemlendirme - Nem Alma

Humidification - Dehumidification

G&uuml;n&uuml;m&uuml;z mimari sistemlerinde eski yapılardaki gibi doğal havalandırmanın artık m&uuml;mk&uuml;n olmadığı veya farklı ekipmanlar ve pişirme &uuml;r&uuml;nleri, koku yayan &uuml;r&uuml;nlerin olduğu ortamlarda havalandırma sistemleri b&uuml;y&uuml;k &ouml;nem kazanmaktadır. Havalandırma sistemleri, ortamdaki kirlenmiş havayı belirli miktarda belirli hızda değiştirmek ve dış ortamdan taze havayı i&ccedil; ortama aktarılması sağlayan mekanik sistemlerdir. Bu sistemlere ek olarak dışardan alınan havanın sıcaklığını arttıran, azaltan, nemini alan, arttıran ve hatta dışarı atılan egzoz havasının ısısını taze havaya tekrar geri verebilen ek ekipmanlar eklenebilir. Eklenen ekipmanlar sayesinde i&ccedil; ortam hava kalitesi arttırıldığı gibi sıcaklık nem kontrol altında tutulup enerji tasarrufu sağlanabilir.